W dniu 7 listopada br. do Prezydenta RP trafiła ustawa o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych, która implementuje do polskiego porządku prawnego przepisy Dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej, czyli m.in. regulacje w zakresie minimalnego 15% globalnego podatku wyrównawczego, tzw. Pillar 2.
Zasadniczy cel wdrożenia ww. przepisów to wyeliminowanie praktyk podatkowych przedsiębiorstw wielonarodowych, umożliwiającym im przenoszenie zysków do państw, w których nie podlegają one żadnemu opodatkowaniu lub podlegają bardzo niskiemu opodatkowaniu.
Jak wynika z uzasadnienia do wprowadzanej ustawy implementującej Dyrektywę Pillar 2, efektem wprowadzonych zasad ma być stworzenie „level playing field”, czyli równego pola do gry. Wynika to z faktu, iż w sytuacji, gdy we wszystkich jurysdykcjach, które ten system wprowadzą, obowiązywać będzie efektywna stawka 15%, atrakcyjność podatkowa danych państw nie będzie już istotnym czynnikiem przy lokowaniu inwestycji.
W celu realizacji tych celów, wdrażane regulacje ustanawiają kilka kluczowych założeń:
- ustanowienie minimalnej stawki podatku na poziomie 15% (tzw. podatek wyrównawczy);
- objęcie nim określonej grupy podmiotów, tj. przedsiębiorstw o rocznych przychodach przekraczających 750.000.000 EUR (duże podmioty);
- zobligowanie podatników do określonego przepisami raportowania nt. osiąganych przychodów oraz płaconych podatków w jurysdykcjach, w których prowadzą one działalność gospodarczą (raportowanie country-by-country reporting).
Innymi słowy, podatkiem wyrównawczym w stawce 15%, objęte będą największe podmioty gospodarcze, których przychody przekraczają kwotę 750.000.000 EUR. Co ważne, ww. kwota przychodów liczona jest w globalnie, tj. z uwzględnieniem grupy kapitałowej, której członkiem jest dany podmiot gospodarczy. Tym samym, przy uwzględnieniu osiąganych przychodów, należy wziąć pod uwagę przychody osiągane również przez grupę kapitałową, której członkiem jest dany podmiot.
Co równie ważne, obowiązek zapłaty (dopłaty) podatku powstanie tylko wówczas, gdy tzw. efektywna stawka podatkowa dla danego państwa za dany rok podatkowy wynosi mniej niż omawiane 15%.
Polski podatek wyrównawczy przyjmie jedną z trzech postaci:
- globalny podatek wyrównawczy;
- krajowy podatek wyrównawczy;
- podatek wyrównawczy od niedostatecznie opodatkowanych zysków.
Obliczenie efektywnej stawki podatkowej wyraża się wzorem:
(Suma skorygowanych podatków kwalifikowanych jednostek składowych zlokalizowanych w danej jurysdykcji / jurysdykcyjny kwalifikowany dochód netto) * 100%.
W zakresie raportowania, dodać warto również, iż z uwagi na globalny charakter regulacji, w przypadku polskich podmiotów, które są członkami zagranicznych grup kapitałowych, prawdopodobnie, globalną informacje nt. całej grupy będzie składała spółka-matka. Wówczas, polski podmiot, będzie zobowiązany jedynie do dostarczenia lokalnym organom podatkowym informacji wynikających z tej, ogólnej dla całej grupy, deklaracji.
Podsumowując, wdrażana do polskiego porządku Dyrektywa Pillar 2, implementuje opracowywany od dłuższego czasu, przez instytucje unijne, globalny podatek wyrównawczy, tj. podatek skierowany do największych, międzynarodowych, podmiotów gospodarczych, mający na celu wyeliminowanie praktyk podatkowych umożliwiających przenoszenie zysków do państw bez opodatkowania bądź z jego bardzo niskim stopniem.
Efektem tej implementacji będą przede wszystkim dodatkowe obowiązki sprawozdawcze jak i konieczność bieżącej weryfikacji osiąganych w grupie kapitałowej przychodów z uwagi na określony próg 750.000.000 EUR, z którym związane są przedmiotowe zobowiązania.
