Urodziny, imieniny, narodziny dziecka, okrągłe rocznice stażu pracy, jubileusz firmy, ślub, sukces zawodowy. Wymieniać można by długo – okazji, aby wręczyć prezent podwładnemu doceniając go i okazując przy tym gest pamięci jest mnóstwo! Jak jednak traktować tak wręczony upominek podatkowo? Czy będzie on dla pracownika przychodem ze stosunku pracy?
Generalną zasadą jest, że wszystkie świadczenia wypłacane przez pracodawcę pracownikom stanowią jego przychód ze stosunku pracy. Niezależnie od tego, czy te świadczenia mają charakter pieniężny czy też rzeczowy. Zasada ta jest jednak modyfikowana w przypadku opodatkowania przychodu innym podatkiem niż podatek dochodowy od osób fizycznych, np. podatkiem od spadków i darowizn.
W tym kontekście kluczowy wydaje się wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13) dotyczący powstania przychodu z tytułu świadczeń nieodpłatnych. W tym orzeczeniu sformułowano przesłanki zaliczania świadczeń nieodpłatnych do przychodu pracownika.
Analizując to orzeczenie można dojść do wniosku, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które m.in.:
- zostały spełnione za zgodą pracownika, tj. skorzystał z nich dobrowolnie, spełniono je w jego interesie oraz
- osiągnięta przez niego korzyść jest wymierna i przypisana indywidualnie, tj. nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich pracowników.
Tak sformułowane wnioski przez Trybunał Konstytucyjny oznaczają, że brak spełnienia przynajmniej jednej w przytoczonych wyżej przesłanek, wyklucza możliwość uznania danego świadczenia otrzymanego od pracodawcy za przychód pracownika.
Do analizy powyższego, ważne też są wnioski zawarte w uzasadnieniu do ww. wyroku odnoszące się do świadczeń mających charakter wyjątkowy, niestandardowy, wynikający ze szczególnych okoliczności. W uzasadnieniu wskazano, że: „jest oczywiste, iż pracodawcy (poza wyjątkowymi sytuacjami) nie dokonują darowizn na rzecz swoich pracowników. Jednocześnie jest oczywiste, że wynagrodzenie za pracę może przybierać nie tylko pieniężną postać, lecz także formę różnego rodzaju świadczeń, które – nawet nieujęte w umowie o pracę – w praktyce są postrzegane jako jego element. Gdyby się (jednak) zdarzyło, że pracodawca rzeczywiście chce obdarować konkretnego pracownika, np. z okazji jubileuszu zatrudnienia wręcza mu zegarek, wówczas korzyść tę należałoby potraktować jako podlegającą ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.”
I mając na względzie tak zawarte konkluzje w ww. wyroku należałoby dojść do wniosku, że o darowiźnie od pracodawcy dla pracownika możemy mówić wyłącznie w przypadku przekazania szczególnego prezentu/świadczenia, zazwyczaj w związku z ważnym wydarzeniem w firmie czy w kontekście danego pracownika – jak właśnie jubileusz, sukces zawodowy, urodziny dziecko, itp.
Tym samym, taka nagroda, co do zasady, stanowiąca świadczenie wyjątkowe oraz nieekwiwalentne (niezwiązane z wynikami w pracy), stanowić będzie darowiznę opodatkowaną podatkiem od spadków i darowizn, a co za tym idzie nie będzie stanowiła przychodu ze stosunku pracy danego pracownika.
Na taką interpretacje tych przepisów wskazują liczne stanowiska Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych z dnia:
- 12 czerwca 2017 r. (nr 0111-KDIB2-2.4011.51.2017.2.JW);
- 9 marca 2018 r. (nr 0112-KDIL3-1.4011.23.2018.2.AA);
- 10 maja 2018 r. (nr 0114-KDIP3-2.4011.172.2018.1.AK1);
- 11 października 2018 r. (nr 0115-KDIT2-2.4011.340.2018.1.MD);
- 4 stycznia 2022 r. (nr 0113-KDIPT2-3.4011.890.2021.3.GG);
- 4 kwietnia 2022 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.1170.2021.3.AMN);
- 11 lipca 2022 r. (nr 0113-KDIPT2-3.4011.295.2022.2.KK);
- 24 listopada 2022 r. (nr 0113-KDIPT2-3.4011.719.2022.2.KKA);
- 30 stycznia 2023 r. (nr 0114-KDIP3-1.4011.1055.2022.1.LS);
- 27 lutego 2023 r. (nr 0113-KDIPT2-3.4011.61.2023.1.MS);
- 12 maja 2023 r. (nr 0113-KDIPT2-3.4011.189.2023.1.GG);
- 28 sierpnia 2023 r. (nr 0113-KDIPT2-2.4011.501.1.2023.1.AKU);
- 13 kwietnia 2023 r. (nr 0114-KDIP3-1.4011.144.2023.3.AK);
- 6 października 2023 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.700.2023.1.AK);
- 13 października 2023 r. (nr 0111-KDIB2-2.4015.99.2023.5.MM).
Na marginesie można wskazać, że oczywiście inaczej będzie w sytuacji przyznania nagród za konkretny projekt czy za efekty pracy. Taka nagroda jako związana stricte ze stosunkiem służbowym byłaby opodatkowana standardowo podatkiem PIT.
A jak wygląda opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn wręczonego prezentu pracownikowi? Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 5733,00 zł – dla nabywców zaliczonych do trzeciej grupy. Oznacza to, że darowizny do kwoty 5733,00 zł są zwolnione z opodatkowania.
Jednocześnie, dla nabywców z III grupy podatkowej podatek będzie wynosić 12 proc. do progu 11 833 zł. Gdy kwota spadku czy darowizny albo ich równowartość wyniesie od 11 833 zł do 23 665 zł, podatek wyniesie 1420 zł plus 16 proc. nadwyżki ponad 11 833 zł. Jeśli zaś wartość lub spadku przekroczy 23 665 zł, podatek wyniesie 3313,2 zł plus 20 proc. nadwyżki ponad 23 665 zł.
Co ważne pracownik, po otrzymaniu nagrody traktowanej jako darowizna, zobowiązany będzie do złożenia druku SD-Z3 do właściwego dla siebie Naczelnika Urzędu Skarbowego, w terminie miesiąca od dnia jej otrzymania.
