W praktyce obrotu towarowego możemy spotkać się z sytuacją nieco mniej typową: Polski podatnik kupuje towary transportowane z terytorium UE (część typowa), jednakże sprzedawca nie jest zarejestrowany dla celów VAT w UE (część nietypowa). Przy tym dokonano już uprzednio odprawy celnej i rozliczono VAT z tytułu importu towarów.
Na wstępie należy wskazać, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 Ustawy VAT, przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.
Przesłanka uregulowana w powołanym przepisie zostanie w analizowanym przypadku spełniona – tj. towar zostanie przetransportowany z terytorium państwa unijnego na terytorium Polski. Co do zasady, tego rodzaju transakcje powinny być zatem rozliczane w Polsce jako WNT.
Co istotne, według art. 9 ust. 2 Ustawy VAT, przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że:
- nabywcą towarów jest: (a) podatnik, o którym mowa w art. 15, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika, (b) osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w lit. a. – z zastrzeżeniem art. 10;
- dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w pkt 1 lit. a.
Na podstawie zaś art. 15 ust. 1, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Można domniemywać, iż z uwagi na przedmiotową transakcję, dostawca powinien zarejestrować się dla celów VAT (UE) w państwie wysyłki towarów. Aczkolwiek powinno być to każdorazowo potwierdzane na gruncie lokalnych przepisów. Niemniej, bez względu na powyższe, zasadnym będzie w przedmiotowej sytuacji rozpoznanie przedmiotowego nabycia jako standardowe WNT w deklaracji JPK_V7M w poz. 23 i 24.
Jednocześnie, z uwagi na brak numeru VAT UE kontrahenta, przedmiotowej transakcji nie należy wykazywać w informacji podsumowującej.
Dodatkowo, przy złożeniu przedmiotowych rozliczeń, warto rozważyć złożenie na piśmie wyjaśnień do właściwego naczelnika urzędu skarbowego wskazując rozbieżności pomiędzy plikiem JPK oraz informacją podsumowującą.
Prawidłowość takich rozliczeń potwierdzają stanowiska organów podatkowych, przykładowo interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia: 15 lutego 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.31.2023.2.MPU), czy 19 października 2023 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.445.2018.2.RM).
