Zapłata w ramach ugody sądowej przy częściowej odpowiedzialności za wadliwość to koszt niepodatkowy. Takie orzeczenie zapadło 22 lutego w Naczelnym Sądzie Administracyjnym (sygn. akt II FSK 1901/20).
Skarżący był przedsiębiorcą, wykonującym m. in. posadzki przemysłowe. W ramach jednego z kontraktów doszło do sporu w zakresie wadliwości wykonania posadzki. Wnioskodawca uznał, że ponosi częściową odpowiedzialność za wadliwe wykonanie usługi budowlanej i zgodził się zapłacić kontrahentowi kwotę w wysokości 250.000 zł wraz z kosztami postępowania. W toku postępowania skarżący określał to świadczenie jako wynikające z ugody, nie zaś odszkodowanie.
Wnioskodawca zadał pytanie, czy powyższa kwota stanowić będzie koszt podatkowy w PIT (w trakcie postępowania przed organem zrezygnowano z pytania o koszty postępowania).
Zdaniem wnioskodawcy, wydatek spełnia ogólne przesłanki z art. 22 ust. 1 Ustawy PIT. Wnioskodawca uznał również, że art. 23 ust. 1 pkt 19 tej ustawy, który wyłącza z kosztów podatkowych kwoty kar umownych i odszkodowań, nie znajdzie tu zastosowania.
Organ podatkowy uznał, że stanowisko takie jest nieprawidłowe – skoro bowiem obowiązek zapłaty wynika z wadliwego wykonania posadzki, to zastosowanie znajdzie powyższe wyłączenie z kosztów podatkowych.
Ze stanowiskiem tym zgodził się WSA w Białymstoku skargę oddalając.
Sąd I instancji uznał, że wnioskodawca dopuścił się zaniedbań przy świadczeniu usług, a celem poniesienia wydatku nie było zwiększenie przychodów lecz uwolnienie się od odpowiedzialności. WSA nie kwestionował tego, że zawarcie ugody uchroniło wnioskodawcę od ryzyka zapłaty większego odszkodowania, stwierdził jednak, że nawet uznanie, że postępowanie podatnika było racjonalne, samo w sobie nie determinuje uznania wydatku za celowy pod kątem zachowania czy zabezpieczenia źródła przychodów. Sąd I instancji uznał również, że płatność miała charakter odszkodowawczy.
Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z sądem I instancji i skargę kasacyjną wnioskodawcy oddalił.
NSA uznał, że jeśli wnioskodawca został pozwany i zgodził się w ramach ugody na zapłatę uznając swoją częściową odpowiedzialność za wadliwie wykonaną usługę budowlaną, to logiczny jest wniosek, który wysnuł organ – jest to odszkodowanie, związane z wadliwością wykonanych robót. Prawidłowo zatem organ określił wydatek jako koszt niepodatkowy. Fakt ujęcia płatności w ugodzie nie zmienia tych okoliczności. NSA zgodził się z organem, że podstawą płatności jest art. 471 Kodeksu cywilnego (nienależyte wykonanie zobowiązania). Stąd wywody o płatności z tytułu ugody (w miejsce odszkodowania) są bezzasadne. Kwestia zwartej ugody nie ma znaczenia, podobnie jak (jedynie) częściowa odpowiedzialność wnioskodawcy. NSA dał również do zrozumienia, że szersza dyskusja mogłaby dotyczyć kosztów prawnych, ale ten wątek został przez wnioskodawcę wycofany.
