17 sierpnia br. Komisja Europejska opublikowała Rozporządzenie Wykonawcze ustanawiające zasady stosowania Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 (dalej jako: „Rozporządzenie CBAM”) w odniesieniu do obowiązków sprawozdawczych do celów mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 w okresie przejściowym (dalej jako: „Rozporządzenie Wykonawcze”) precyzujące założenia wprowadzanego Granicznego Podatku Węglowego (CBAM).
Przypomnijmy, od 1 października br. przedsiębiorców czekają nowe, kwartalne obowiązki sprawozdawcze związane z koniecznością ustalania poziomu emisji związanych z produkcją i transportem importowanych wyrobów wymienionych w Rozporządzeniu CBAM, czy określeniem ich pochodzenia. Szersze omówienie tych obowiązków znajdziecie Państwo tutaj: https://www.ulve.pl/graniczny-podatek-weglowy-przyjety-od-1-pazdziernika-br-szereg-nowych-obowiazkow-dla-przedsiebiorcow/
Tym samym, w związku z rozpoczęciem obowiązywania ww. regulacji, Komisja Europejska opracowała pierwsze przepisy wykonawcze właściwe dla okresu przejściowego.
Co istotne, okres przejściowy rozpoczynający się 1 października br. trwać będzie do końca 2025 r. Już w tej fazie obowiązywania przedmiotowych regulacji przedsiębiorców czeka szereg obowiązków takich jak raportowanie emisji dwutlenku węgla związanych z importem określonych towarów wymienionych w Rozporządzeniu CBAM. Na marginesie, co naszym zdaniem istotne, w tym czasie, oprócz obowiązków sprawozdawczych, przedsiębiorcy nie będą ponosili żadnych dodatkowych opłat czy podatków. Niemniej, zmieni się to już od 1 stycznia 2026 r. kiedy zobowiążę się ich do zakupu, tzw. certyfikatów CBAM, które wpłyną na koszt importowanych towarów wymienionych w tymże rozporządzeniu.
Wracając do Rozporządzenia Wykonawczego, opublikowano w nim szereg istotnych z punktu widzenia zarówno samych przedsiębiorców jak i instytucji rządowych informacji. Poniżej przedstawiamy, naszym zdaniem, najważniejsze z nich.
W Rozporządzeniu Wykonawczym uregulowano:
I. Zestawienie informacji, które obejmuje obowiązek sprawozdawczy
W sprawozdaniu kwartalnych, każdy zgłaszający objęty obowiązkiem sprawozdawczym zobowiązany będzie do dostarczenia informacji nt.:
1. Towarów wymienionych w załączniku I Rozporządzeniu CBAM, tj.
- ilości przywiezionych towarów (wyrażonej w megawatogodzinach w przypadku energii elektrycznej i w tonach w przypadku innych towarów);
- rodzaju towarów określonych za pomocą ich kodu CN.
2. Ponadto, niezbędny będzie przekazanie, w zakresie emisji wbudowanych, takich informacji jak:
- kraj pochodzenia towarów przywożonych;
- instalacja, w której towary zostały wyprodukowane;
- stosowane ścieżki produkcyjne odzwierciedlające technologię wykorzystywaną do produkcji towarów, oraz informacje na temat szczegółowych parametrów kwalifikujących wybraną ścieżkę produkcyjną;
- specyficzne bezpośrednie emisje wbudowane związane z towarami,
- wymogi w zakresie sprawozdawczości, które mają wpływ na emisje wbudowane związane z towarami;
- czynnik emisji oraz źródło danych gdy towarem przywożonym jest energia elektryczna;
- w przypadku wyrobów ze stali – numer identyfikacyjny konkretnej huty stali, w której wyprodukowano daną partię surowców, o ile jest on znany.
3. Jednocześnie, w odniesieniu do specyficznych pośrednich emisji wbudowanych każdy zgłaszający objęty obowiązkiem sprawozdawczym przekazuje w sprawozdaniach CBAM następujące informacje wymienione w załączniku I do rozporządzenia:
- zużycie energii elektrycznej, wyrażone w megawatogodzinach, w procesie produkcji na tonę wyprodukowanych towarów;
- informacje wskazujące, czy zgłaszający zgłasza rzeczywiste emisje czy wartości domyślne udostępnione i opublikowane przez Komisję;
- odpowiedni współczynnik emisji dla zużytej energii elektrycznej;
- ilość specyficznych pośrednich emisji wbudowanych.
II. Metody obliczania emisji wbudowanych wraz ze wskazaniem na możliwość stosowania wartości szacunkowych
Kolejną istotną kwestią na którą wskazuje Rozporządzenie Wykonawcze są określone metody obliczania emisji wbudowanych opisane w art. 4 tegoż rozporządzenia.
Jednocześnie uregulowano, że w przypadku braku dostępnych danych dotyczących emisji wbudowanych, importerzy będą mogli opierać się na wartościach szacunkowych udostępnionych od operatorów instalacji. Co jednak ważne, zastosowanie wartości szacunkowych będzie możliwe na zasadzie odstępstwa jedynie do 20% całkowitych emisji wbudowanych towarów.
III. Obowiązki formalne w zakresie składanych sprawozdań CBAM
Jednocześnie, w Rozporządzeniu Wykonawczym wskazano, że za każdy kwartał od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r. zgłaszający objęty obowiązkiem sprawozdawczym składa sprawozdania CBAM w rejestrze przejściowym CBAM nie później niż miesiąc od zakończenia danego kwartału.
Co też istotne, zgłaszający objęty obowiązkiem sprawozdawczym dostarcza informacje i wskazuje w rejestrze przejściowym CBAM, czy:
- sprawozdanie CBAM składa importer we własnym imieniu i na własną rzecz;
- sprawozdanie CBAM składa pośredni przedstawiciel celny na rzecz importera.
IV. Sposoby modyfikacji i korekty sprawozdań CBAM
Istotną informacją jest również to, iż zgłaszający objęty obowiązkiem sprawozdawczym może modyfikować złożone sprawozdanie CBAM w okresie do dwóch miesięcy od zakończenia odpowiedniego kwartału sprawozdawczego.
Wskazano też, że na zasadzie odstępstwa, zgłaszający objęty obowiązkiem sprawozdawczym może modyfikować sprawozdania CBAM za pierwsze dwa okresy sprawozdawcze do dnia upływu terminu na złożenie trzeciego sprawozdania CBAM.
Niemniej, aby dokonać takiej korekty, koniecznym będzie złożenie właściwego wniosku do właściwego organu, który może na dokonanie korekty zezwolić.
V. Inne informacje
Poza powyższymi omówionymi zagadnieniami, w Rozporządzeniu Wykonawczym uwzględniono również:
- informacje w zakresie gromadzenia danych i sprawozdawczość dotycząca procedury uszlachetniania czynnego;
- kwestie dotyczące należnej opłaty za emisję gazów cieplarnianych;
- szereg uwarunkowań istotnych z punktu widzenia administrowania sprawozdawczością CBAM przez instytucje rządowe.
Podsumowując, w ocenie Ulve, przedmiotowe regulacje w zakresie Granicznego Podatku Węglowego (CBAM) w znaczny sposób wpłyną na wielu przedsiębiorców, zmuszając ich de facto, do stworzenia mechanizmów pozwalających im wyłuskiwać z ich procesów gospodarczych informacje i dane niezbędne do ujęcia w kwartalnym sprawozdaniu CBAM. Co istotne, wiele z tych informacji czy danych będzie trudnych do odtworzenia, co nijako zdeterminuje konieczność ich agregowania na bieżąco. W związku z tym, niezbędnym, a przynajmniej bardzo rozsądnym podejściem wydaje się, aby rozpocząć przygotowanie do wdrożenia takich mechanizmów już teraz. Należy przy tym pamiętać, że przedmiotowe dane i informacje przedsiębiorcy powinni gromadzić już za czwarty kwartał 2023 r. (zaczynając od 1 października 2023 r.), a pierwsze sprawozdanie będzie trzeba złożyć do 31 stycznia 2024 r.
Całą treść Rozporządzenia Wykonawczego znajdziecie Państwo tutaj: https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:376830d4-3d05-11ee-aaec-01aa75ed71a1.0017.02/DOC_1&format=PDF
Z kolei Rozporządzenie CBAM tutaj: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32023R0956
